Δευτέρα 25 Μαΐου 2015

Peter Balo, “The Gulag: Through the eyes of a survivor”


Peter Balo, “The Gulag: Through the eyes of a survivor”, (Remembrance in time, Transilvania University Press of Brasov 2012), pp. 11-14.

The below article has been made upon an interview with a Hungarian survivor of the GULAG – Mrs. Pintér. She spent eight and a half years in captivity, in several Soviet force-labour camps. My aim is to commemorate her and those millions of nameless people, becoming the victims of the communism. Mrs. Pintér was born as Magdolna Rohr, on the 24th of December, 1928. Her father worked as a clerk at a law firm, while her mother was a housewife, bringing up the children. She went to Bátaszék to primary school and then she maturated in Budapest. She was educated in a religious way, attended church school. She stayed in Budapest during the WWII, being an eye-witness of bombing the capital, the lack of food – all these things left a serious mark in her soul. Her personal tragedy started on the 23rd of September of 1945, when two Soviet soldiers appeared in their flat with a civil translator and they asked her to go with them. She was promised that they only wanted to talk to her. Getting in the street they pushed her in a car. Afterwards she was taken to a later demolished building to the Üllıi Str. (Budapest), and her interrogation has started. The interrogators asked her about her friends and the actions they had done together, but due to the lack of any such actions, the young girl couldn’t reply any of the questions. Then the Soviet officer took his pistol and threatened Magdolna with killing her on the spot. After the inefficient interrogation she was accommodated in an unheated room of the building, furnished only with a bed. The next day her interrogation continued, and then she could have some information to find out, why she has been captured by the Soviet authorities. It became clear, that a friend of hers wanted to leave Hungary, but he was caught at the Austrian-Hungarian border, and in his notebook they found the name of two English pilots, and also the name of Magdolna Rohr. That could be the base of the charges.

Being aware of her innocence Magdolna kept on denying the charges. One day a reinforced guard took her and the other prisoners, kept in the building to Szombathely, where they were accommodated under inhuman circumstances, in a coal-cellar. The next station was Eisenstadt that is situated in Austria. Among the poor supply with meal the night-interrogations have started. In the evenings a Russian woman was put in her cell, who constantly asked questions, but as she was innocent, she couldn’t answer any ofthem. This problem was “solved” by the Soviet officers by creating Russian-language confessions including false information. She couldn’t even read those confessions, but as she and the others were promised to go home if they sign those documents, all of them signed the false confessions.

Soon she was delivered again, again not home to Budapest, but to Balatonfüred. There, after a trial without any legal background she was sentenced to ten years imprisonment. After the sentence had been pronounced, Magdolna was taken to the prison of Sopronkıhida, to an unheated cell for two, where there were fifteen prisoners closed at the same time. The only fortune of hers – among the many afflictions – was that she and a woman from Ukraine was appointed to wash the officers’ clothes for a better supplement. She shared the extra food with the other prisoners, which meant an advantage for her later fate.

Following Sopronkıhida she was taken to Lemberg (today Lvov – in Ukraine). The journey by train, full of suffer, longed for three weeks, under inhuman conditions. There was only a hole cut in the floor of the overcrowded compartment. The prisoners could relieve themselves only through those holes; their sustenance was miserable and they were constantly suffering of thirst. It meant a serious mental shock for her that after arriving at the Lemberg camp, and having an obligatory bath, men shaved women’s hairs among the rude and vulgar comments of the guard. She spent only several days in Lemberg, and then she was taken to the Donbass camp – situated in the coalfield of Donbass (Ukraine), where she worked in the agriculture – on a potato-field. As it was usual at the similar places, the life was directed by criminals, so the violation and brutality, many times leading to murders, was an everyday phenomenon. However, there were some prisoners, whom she had formerly known from the Sopronkıhida prison, where she had shared her extra food with them.

These prisoners protected the new-coming, weak young girl being unversed about the local circumstances: she could be the first, to get food, and one time they even got back her stolen clothes. Soon she was entrained again, and after a journey, longing for several weeks she was taken to Irkutsk and then to Taiset (Russia today). During the journey she became seriously ill – became malarial, and she arrived in Siberia half-dead. Thanks to the treatment by a well-intentioned doctor originated from Georgia, who could get medicine for her, she got better. For her luck she was assigned to the camp kitchen as the assistant of another Hungarian prisoner. Thanks to the relatively hearty meal she strengthened and when she fully recovered, she became a seamstress in another camp.

But not that camp was the last station – she was delivered to several further camps, where the weak girl had to fulfil the hardest physical works: she participated in woodcutting, structural erection, and worked at the building of the Trans-Siberian railway – putting down the rails – under awful weather-conditions, and getting food with poor calorie. Officially, if the temperature was lower than -42 ºC, the prisoners were not taken to work, but in the reality they had to work even at -50 ºC, she had to work 12 hours aday, putting 6,5 m long logs on trucks. They had to build barracks for themselves, and they could have a bath only every three-four weeks. There was no medical service or even the basic medicine, so the diseases and epidemics were frequent. If somebody couldn’t work for his state of health, or refused working – for example for a religious reason – could be killed or trussed to a tree. There were many mosquitoes in Siberia in the summer, which could cause serious injuries in such cases.

The prisoners were guarded according to strict regulations: if any of them fell out of the march column, was shot down. Due to the above reasons the mortality was extremely high. The nationality of the prisoners was different; Magdolna told that at the camps she met Latvians, Lithuanians, Polish, German, Russian, Ukranians and even Coreans. It helped her survival that she learned Russian language, could adapt to the local circumstances, and she learned how to save her strength. Several times they could have the same logs measured by the supervisors twice, so one day they had to work very hard, but the next day they only imitated the wood-cutting, so they could get the ration after the execution the norm at 100%.

The turn in her fortune came in 1953, after Stalin’s death, when their guard informed the Hungarian and German prisoners that they could go home. After the plenty of suffer and false promises they didn’t believe the soldiers, but one day they were entrained again, and after a journey longing for several weeks they arrived in Lemberg (Lviv). There they spent six months, as Mátyás Rákosi, the communist dictator of Hungary considered them to be persona non grata. In the end he was forced to let them in the country on Soviet pressure. Later on the leaders of the communist party still took them unwanted in Hungary. When after the inhuman suffers the train, delivering the survivors from the GULAG passed the Soviet-Hungarian border (on the 3rd of December, 1953), the members of the State Security Authority (SSA) – the political police of the ’50-s – invaded the train, and the prisoners were seized. They were accommodated in Sóstó-fürdı near Nyíregyháza, in a camp, guarded by the SSA. They couldn’t even get in contact with their relatives. Several weeks later they received 10 HUF to buy train tickets, and finally could go home.

The delight to see her parents and friends, after so many years, was unutterable. Later the pleasure was shadowed by the fact that in the Socialist system of Hungary she was a secondary citizen. She was not allowed to talk about her “experience” in the Soviet Union, and hardly could get a passport. Up to her rehabilitation in 1976 her certificate of moral included the record of her being a criminal. Despite she was officially dispensed from any crimes – she never committed -, the services of state security detected her until 1989. Furthermore, she has been still suffering from the health-effects of her captivity: cardiac failure because of the hard physical work, joint gout due to the cold weather in Siberia, not to mention the mental consequences, which are not possible to forget.

After coming home she got married with Károly Pintér, whom she had met in Tajset in 1946 for the first time. Later they were taken to different camps, so lost each other for years. They met each other again on the way back in Lemberg in 1953. Due to the monstrosities the GULAG prisoners went through, and the further afflictions of them after getting home, it was quite prevalent that they got married with other former GULAG prisoners – only those, surviving the camps could understand each other. Magdolna Rohr and her husband became the members of the GULAG Foundation. She has been trying to protect the interests of the formers prisoners of the GULAG and works for the public commemoration of the victims.

Τρίτη 19 Μαΐου 2015

Slavoj Zizek: Lacan modernised Freud


Slavoj Zizek, «Ο Λακάν εκσυγχρόνισε τον Φρόιντ», Ελευθεροτυπία 14/5/ 2009


Χειμαρρώδης, πληθωρικός, διάσημος για τις αντισυμβατικές θέσεις του αλλά και τις ταραχώδεις διαλέξεις του, ο γενειοφόρος Σλοβένος Σλαβόι Ζίζεκ είναι ένας από τους δημοφιλέστερους στοχαστές της εποχής μας. Η κυκλοφορία στα ελληνικά του βιβλίου του «Λακάν» (εκδ. Πατάκη) μας παρέχει την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με τη διδασκαλία του Γάλλου ψυχαναλυτή, με όχημα την οποία ο Ζίζεκ επιτίθεται εναντίον κάθε ιδεολογικής, πολιτικής, φιλοσοφικής ή ηθικής ορθοδοξίας. Λάτρης των κινηματογραφικών ταινιών ο Σλαβόι Ζίζεκ, τις χρησιμοποιεί συχνά σαν παραδείγματα στις κατά καιρούς αναλύσεις του.

 Χρησιμοποιείτε συχνά τον Λακάν και τη θεωρία του ως ενός είδους εργαλείο για την ανάλυση της παγκόσμιας πραγματικότητας. Παραμένει μοντέρνος ο Λακάν, σχεδόν 3 δεκαετίες μετά το θάνατό του;

  «Στη σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία, ο Λακάν θα μας εξηγούσε πολύ καλά γιατί η απόλαυση είναι όχι απλώς επιτρεπτή, αλλά υποχρεωτική. Η απόλαυση έχει πλέον την έννοια του καθήκοντος. Πηγαίνεις στον ψυχαναλυτή, όχι επειδή έχεις κάποια κρυφή επιθυμία ή οποιονδήποτε άλλον περιορισμό, αλλά επειδή αισθάνεσαι ένοχος που δεν μπορείς ν' απολαύσεις. Ο στόχος της ψυχανάλυσης δεν είναι πλέον να μας κάνει να απολαμβάνουμε με μεγαλύτερη ελευθερία, αλλά ακριβώς να μας προστατεύσει από το να θεωρούμε την απόλαυση ένα εμμονικό καθήκον. ήμερα ζούμε σε μια ανεκτική κοινωνία, όπου ο καθένας μπορεί να κάνει ό,τι επιθυμεί. Και ποιο είναι το αποτέλεσμα; Δεν είμαστε περισσότερο ευτυχισμένοι αλλά λιγότερο. Υπάρχει μεγαλύτερο άγχος, κατάθλιψη κ.λπ. Αυτό είναι το παράδοξο που ο Λακάν προσέγγισε με τη δουλειά του. Πώς ενώ τίποτε δεν απαγορεύεται, είμαστε περισσότερο πιεσμένοι από ποτέ.

Γνωρίζετε τη διάσημη πρόταση του Ντοστογιέφσκι από τους "Αδελφούς Καραμαζόφ": "Αν δεν υπάρχει Θεός, όλα επιτρέπονται". Ο Λακάν αντέστρεψε αυτή την πρόταση και είπε: "Αν δεν υπάρχει Θεός, τότε όλα απαγορεύονται". Και νομίζω ότι αν αυτό το αντιστρέψουμε και πάλι, καταλήγουμε στο: «Αν υπάρχει Θεός, τότε όλα επιτρέπονται». Αυτή είναι σήμερα η θέση εκείνων που θεωρούν ότι μπορούν να ενεργούν σαν απεσταλμένοι-υπηρέτες του Θεού, των περιώνυμων φονταμενταλιστών. Πιστεύουν ότι είναι κάτι σαν θεϊκά όργανα, συνεπώς μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν, να σκοτώσουν κ.λπ.  Συνεπώς έχουμε δύο θέσεις, πολύ τυπικές, στη σημερινή κοινωνία: η μία είναι η φιλελεύθερη ανεκτικότητα που λέει "απόλαυσε με όποιον τρόπο μπορείς" αλλά και η ανάποδη, που είναι ο φονταμενταλισμός. Ο Λακάν μάς καθιστά ικανούς να δούμε τι είναι λάθος και με τις δύο αυτές θέσεις».

Τι θα έλεγε ο Λακάν για το σεξ;  «Οτι υπάρχει ένα στοιχείο ψευδαίσθησης σε κάθε επιθυμία. Κάθε επιθυμία βασίζεται στη φαντασίωση. Συνήθως πιστεύουμε ότι η φαντασίωση είναι για εκείνους που δεν μπορούν στην πραγματικότητα να απολαύσουν, π.χ. θέλω να κάνω σεξ με έναν συγκεκριμένο τρόπο, θέλω κάτι, δεν μπορώ να το έχω, οπότε αρκούμαι στο να το φαντασιώνομαι. Αλλά για τον Λακάν, η φαντασίωση δεν είναι απλώς η φαντασιακή ικανοποίηση μιας επιθυμίας. Η φαντασίωση ορίζει/σχηματίζει την επιθυμία. Για τον Λακάν, το πρόβλημα είναι ότι, σε αντίθεση με τα ζώα, εμείς οι άνθρωποι δεν έχουμε φυσικές επιθυμίες, η φαντασία μας είναι αυτή που μας λέει τι να επιθυμήσουμε. Για παράδειγμα: Ερωτεύομαι έναν συγκεκριμένο τύπο γυναίκας. Ο ψυχαναλυτής θα έψαχνε να βρει ποια φαντασίωση καθορίζει την ερωτική επιλογή μου. Συνήθως δεν το συνειδητοποιούμε καν. Λέμε: "Μου αρέσει αυτή η γυναίκα, την ερωτεύτηκα". Αλλά η ψυχανάλυση εστιάζει στην ασυνείδητη φαντασίωση που κατευθύνει τις επιθυμίες μας.

Πάλι πρέπει να μιλήσουμε και για τη διάκριση την οποία πολλοί ναΐφ μαρξιστές κάνουν: ότι υπάρχουν όλες αυτές οι ψεύτικες επιθυμίες της καταναλωτικής κοινωνίας, ενώ υπάρχουν άλλες αυθεντικές. Για τον Λακάν καμία επιθυμία δεν είναι αληθινά αυθεντική. Βασίζονται όλες στη φαντασία».  

Ο Λακάν εστίασε ιδιαίτερα στη γλώσσα. Οι εκπρόσωποι των μεγάλων δυνάμεων της εποχής μας χρησιμοποιούν μια πολύ συγκεκριμένη γλώσσα για να πείσουν την κοινή γνώμη για το δίκαιο των ενεργειών τους.  

«Σωστά. Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ -τώρα ευτυχώς λιγότερο, αλλά στο παρελθόν περισσότερο με προέδρους όπως ο Ρόναλντ Ρίγκαν και ο Τζορτζ Μπους- παριστάνουν ότι ενεργούν στο όνομα της δημοκρατίας. Οτι θα απελευθερώσουμε έθνη από τον κομμουνισμό, τον φονταμενταλισμό κ.λπ. Θα ήταν εύκολο για την ψυχανάλυση να βρει τι είναι λάθος σε αυτού του είδους την ελευθερία. Πώς κάτι που μας δίνεται σαν ελευθερία είναι στην ουσία κυριαρχία».

Ηταν επαναστατικός ο Λακάν; Είχε προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις με τις θεωρίες του.

«Οπωσδήποτε ο αντίκτυπος της θεωρίας του ήταν επαναστατικός. Επειδή έσπασε αυτή την παραδοσιακή εικόνα της ψυχανάλυσης την οποία πολλοί μαρξιστές δέχονταν στο θέμα της σεξουαλικής ελευθερίας, με την έννοια ότι η ψυχανάλυση θα μας απελευθερώσει απ' όλα, το σεξ θα είναι ελεύθερο κ.λπ. Για τον Λακάν, η σεξουαλικότητα δεν είναι κομμάτι της ενστικτώδους φύσης μας αλλά απόλυτα τεχνητή, κατασκευασμένη από τη γλώσσα. Γι' αυτό ο Λακάν είπε το περίφημο: "Το ασυνείδητο είναι δομημένο όπως η γλώσσα". Για τον Λακάν, δεν είμαστε μη ορθολογικά όντα, υπό την έννοια ότι το σεξ είναι μη ορθολογική δύναμη. Για τον Λακάν, το σεξ είναι πολύ ορθολογιστικό, δομημένο σαν τη γλώσσα. Αυτό ήταν δύσκολο να γίνει αποδεκτό. Υπό αυτή την έννοια ήταν επαναστατικός. Αλλά όσον αφορά τον πολιτικό του αντίκτυπο, είναι πολύ ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι πρακτικά όλες οι θέσεις τείνουν να αναφέρονται στον Λακάν. Εχουμε τους φιλελεύθερους λακανιστές, τους συντηρητικούς, που λένε ότι ο μόνος τρόπος για τη σταθερότητα είναι να αποδεχτούμε κάποια συμβολική εξουσία, και τους λακανικούς αριστερούς, που λένε ότι ο Λακάν είναι το πιο κατάλληλο εργαλείο για να τεθούν ερωτήματα σχετικά με τις νέες μορφές κυριαρχίας. Ολα είναι πιθανά. Αλλά η μεγαλύτερη θεωρητική προσφορά του Λακάν δεν είναι τόσο να παρέχει ένα απλό επαναστατικό μονοπάτι, δηλαδή ότι "πρέπει να κάνεις αυτό και όλοι θα είμαστε χαρούμενοι", αλλά να ανιχνεύσει το πώς η υπόσχεση της δημοκρατίας μπορεί να είναι μια απατηλή υπόσχεση. Ηταν αυτό ή όχι το μεγαλύτερο μάθημα από τον 20ό αιώνα; Μεγάλα σχέδια ριζοσπαστικής απελευθέρωσης πήγαν πολύ στραβά, όπως ο κομμουνισμός που έγινε σταλινισμός. Παραμένω κομμουνιστής αλλά αυτό που λέω είναι ότι χρειαζόμαστε κάτι σαν τον λακανικό θεωρητικό μηχανισμό για να κατανοήσουμε τι πήγε τόσο στραβά με τον σταλινισμό».

Υπήρχε αντίθεση του Λακάν με τον Φρόιντ ή αποτέλεσε συνεχιστή του;

«Σύμφωνα με τον Λακάν, ο Φρόιντ, όπως όλοι οι μεγάλοι επαναστάτες, δεν συνειδητοποίησε τι ακριβώς έκανε, δεν γνώριζε τον πυρήνα της ανακάλυψής του. Οταν ο Λακάν λέει "θέλω να επιστρέψω στον Φρόιντ", δεν εννοεί αυτά που ο Φρόιντ κυριολεκτικά έλεγε. Αλλά την κρίσιμη διάσταση της διδασκαλίας του, για την οποία ο Φρόιντ δεν γνώριζε. Και νομίζω ότι ο Λακάν επιτυγχάνει εδώ έναν θρίαμβο. Πιστεύω ότι χωρίς τον Λακάν, ο Φρόιντ θα ήταν σήμερα εκτός εποχής. Ηταν ο Λακάν που έκανε τον Φρόιντ σύγχρονο.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η "ενόρμηση του θανάτου", για την οποία μίλησε ο Φρόιντ. Αυτό συνήθως παρουσιάζεται σαν μια βιολογική δύναμη αυτο-εκμηδένισης, δηλαδή πως οτιδήποτε ζει, θέλει να επιστρέψει στον θάνατο κ.λπ. Ο Λακάν θριαμβευτικά έδειξε ότι αυτό που ο Φρόιντ καλούσε "ενόρμηση του θανάτου" είναι συνδεδεμένο/σύμφυτο με τη γλώσσα. Στο δρόμο φιλοσόφων όπως ο Χέγκελ, που είπε ότι "η λέξη είναι ο φόνος τού πράγματος". Οτι όταν μιλάμε για ένα πράγμα, ήδη το αντιμετωπίζουμε σαν νεκρό. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Λακάν "διαβάζει" την "ενόρμηση θανάτου" του Φρόιντ. Δεν είναι κάποιο πρωτόγονο, καταστροφικό ένστικτο, "θέλω να πεθάνω κ.λπ.", είναι κάτι που αφορά τον πυρήνα τού να είσαι άνθρωπος, ένα ομιλούν ον».

Στο βιβλίο σας έχετε συμπεριλάβει πολλές δημοφιλείς κινηματογραφικές ταινίες, όπως τα «Μάτια ερμητικά κλειστά», την «Καζαμπλάνκα», την «Κόρη του Ράιαν», για να δείξετε τη σημασία της διδασκαλίας του Λακάν. Υπάρχει κάποια ταινία που προτιμάτε;

«Μια ταινία την οποία μισώ αλλά τη βρίσκω ιδιαίτερα χρήσιμη ως εργαλείο είναι το τελευταίο φιλμ του Μπάτμαν "Ο σκοτεινός ιππότης". Θεέ μου! Για μένα το μήνυμα αυτής της ταινίας είναι τρομερό! Στο τέλος, εκείνος τον οποίο θεωρούσαν καλό αποκαλύπτεται ότι είναι εγκληματίας και ο Μπάτμαν αποφασίζει να αναλάβει αυτός την ευθύνη, με το σκεπτικό: "Πρέπει να πούμε ψέματα στους ανθρώπους γιατί αν τους πούμε την αλήθεια, ότι ένας εκπρόσωπος του νόμου είναι εγκληματίας, αυτό θα υπονομεύσει την εμπιστοσύνη των ανθρώπων στη δημόσια εξουσία". Συνεπώς το μήνυμα του φιλμ είναι να δικαιολογηθεί η ανάγκη του ψεύδεσθαι. Οτι όσοι είναι στην εξουσία, όχι μόνο έχουν το δικαίωμα να πουν ψέματα αλλά ότι πρέπει να ψεύδονται ώστε να κρατήσουν την εμπιστοσύνη των ανθρώπων στους θεσμούς. Αυτή ήταν η λογική του καθεστώτος Μπους. Δεν είναι τυχαίο που πολλοί νεοσυντηρητικοί γύρω από τον Μπους λάτρεψαν τον "Σκοτεινό Ιππότη". Ελεγαν: "Αυτό είναι το μήνυμα που χρειαζόμαστε σήμερα. Οχι αυτός ο αριστερίστικος ριζοσπαστισμός, ότι όλα πρέπει να λέγονται φανερά κ.λπ. Δεν πρέπει να τα λέμε όλα, ο κόσμος χρειάζεται το ψέμα". Βλέπετε ότι ακόμη και σε μια εύκολη, εμπορική ταινία βρίσκεται ένα πολύ δυσοίωνο μάθημα».

Τι ποσοστό όμως από τους θεατές κατανοούν αυτή την δεύτερη ανάγνωση;

«Νομίζω, η πλειονότητα. Κι αυτό επειδή δεν είναι κάτι κρυμμένο, είναι φανερό. Τόσο φανερό που σχεδόν δεν το παρατηρούμε. Για τον Λακάν, το ασυνείδητο δεν είναι κάπου βαθιά κρυμμένο. Το ασυνείδητο είναι έξω. Γι' αυτό και συχνά ο Λακάν αναφερόταν στο "Κλεμμένο Γράμμα" του Πόε. Οπου κανένας δεν μπορεί να βρει το γράμμα, όχι επειδή είναι κάπου βαθιά κρυμμένο αλλά επειδή είναι απόλυτα φανερό, μπροστά στα μάτια τους. Ο Λακάν ήταν εναντίον αυτού του γνωστικού μυστικισμού, ότι πρέπει να ψάξεις βαθιά κ.λπ. Οχι, το ασυνείδητο είναι έξω. Και δεν το βλέπουμε επειδή απλά είναι πολύ φανερό για να το δούμε».

Σάββατο 16 Μαΐου 2015

Woman in post-communist Albania


Documentaries and Reports - Suppressed but Unbowed

Suppressed but Unbowed - Albania’s Women Fight for Their Future
 
http://www.dw.de/program/documentaries-and-reports/s-3610-9798

Time seems to have stood still in northern Albania. The Kanun, a medieval set of laws, is still in force here. It states that women are the property of their husbands, and that men who beat or even kill their wives are acting within their rights. These days, growing numbers of Albanians are leaving their villages for economic reasons and moving to the outskirts of cities such as Tirana and Durrës. But they’re bringing their customs with them - and the Kanun is experiencing a popular revival. Our report shows women’s rights activist Fabiola Egro’s fight against Albania’s patriarchal structures. Every day, women call the crisis line of her organization ‘Today for the Future’ to report the beatings and brutal humiliation they experience at the hands of their families.

Grim tales from North Korea's gulags


Donald Kirk, “Grim tales from North Korea's gulags”,  Asia Times  Jan 29, 2010 

 SEOUL - No one should imagine that American missionary Robert Park is getting the same relatively benign treatment at the hands of his North Korean "hosts" as the two American women who were held in the North for 140 days last year.

SEOUL - No one should imagine that American missionary Robert Park is getting the same relatively benign treatment at the hands of his North Korean "hosts" as the two American women who were held in the North for 140 days last year.  Euna Lee and Laura Ling of Al Gore's Current TV network sojourned in a state guest house near Pyongyang for most of the time, but Park is presumably being held in total isolation, most likely in a remote mountain prison. That's the grim view of high-profile North Korean defectors who provided an insiders' perspective on the horrors of life in North Korean gulags, the prison network that typically holds 200,000 political prisoners at any time.  The 28-year-old Park, who walked across the frozen Tumen River border from Chinese to North Korean soil on Christmas Eve bearing a letter of "peace and goodwill" for Dear Leader Kim Jong-il, is believed to be quarantined like the carrier of a deadly disease.  "Robert Park will be isolated from the general public," said Kim Tae-jin, co-director of the Democracy Network Against the North Korean Gulag, who fled from North Korea more than a decade ago after having been imprisoned in the infamous Yodok Camp for more than four years. "He will not be mixed with North Korean citizens in prison. The guards will know. They will give a gag order about his detention."
       It is a measure of North Korea's fear of Park's evangelical message that there has been no word about his whereabouts or the charges against him. That response contrasts with the visits that the Swedish ambassador to North Korea, representing US diplomatic interests in the absence of relations between Washington and Pyongyang, paid on Lee and Ling before former US president Bill Clinton swooped down in a chartered jet in early August, saw Kim Jong-il for three hours and flew the pair back to freedom in the US. Kim Tae-jin talked about Robert Park's case in the midst of a campaign to get the United Nations and the International Criminal Court in the Hague to consider criminal charges against Kim Jong-il for the "torture, assault, rape, infanticides, forced detention and public executions" that are commonplace throughout the North Korean prison system. (North Korea on Thursday said it was holding another American who had crossed "illegally" from China but did not identify him or explain the circumstances of his entry.) Kim and other defectors, talking at the Seoul Foreign Correspondents' Club on Tuesday, supported their demand by releasing the names of 254 prisoners they know are now held in the Yodok Camp's "revolution zone", a special section reserved for relatives of the elite who have managed to incur the wrath of the authorities but may eventually be freed as a "blessing of Kim Jong-il". 

       Recounting his moods of terror and despair before his release from Yodok, Kim believes Park's Christian beliefs make it too dangerous for him to stay in Yodok or any other well-known gulag where eventually his presence might become known. "There are some detention centers in the mountain areas," said Kim. "He could be kept there where people do not know about him."  Christian worship, mere possession of a bible or a prayer book, is a crime punishable by death in North Korea. The fear of Christianity harks back to the years before the Korean War in the early 1950s when Christianity, spread by missionaries, was widespread and Pyongyang was known as a "city of churches". Today, two churches exist in the North Korean capital as showpieces to persuade impressionable foreigners that actually North Koreans are free to worship under the North's constitution. 

      "One of the biggest reasons Park should be isolated is his evangelism," said Kim. "Security guards should know his mission is to spread God's word. They should make certain it does not happen."
    One of the most famous people ever held in the "revolution zone" of Yodok, 74-year-old Kim Yong-seung, talked about the suffering inflicted on her for the crime of having been a classmate in school and college of Kim Jong-il's long-time mistress, Song Hae-rim, an actress who starred in North Korean films. "I never knew the charge," said Kim Yong-seung, held for nine years in Yodok before her release in 1979.  "Even the beasts would be ashamed to be there," she said, describing an existence in which prisoners had to get up at 3:30am, get to work in fields or forests or mines by 4:30 am and keep working until nightfall. "Parents and children die there," she said. "We don't have a coffin for the body."

        Kim Yong-seung came to know, during months of interrogation before her imprisonment, that her offense was that she had been "a friend of the second wife of Kim Jong-il, and I knew about his private life", but she never faced a court. The need to prevent the slightest knowledge of the Dear Leader's private life was so intense that her closest relatives were also imprisoned. During her years in Yodok she saw both her parents starve to death, one of her sons drown and another son shot while trying to escape. Her husband "disappeared".

       Reasons for sending even highly connected people to Yodok show the extreme sensitivity - and insecurity - of a dictatorial regime that needs total control to survive. It was a crime, for instance, to say that the Dear Leader's father, Great Leader Kim Il-sung, "has a lump in his throat", said Kim Yong-seung. "Someone who broke a plaster statue of Kim Il-sung, someone who eavesdropped on South Korean broadcasting, someone who watched South Korean video, would be imprisoned."  Equally culpable, she said, would be "someone who knew the private life of Kim Jong-il". In the course of interrogating her, security agents told her that her school friend, Song Hae-rim, and her son, Kim Jong-nam (Kim Jong-il's oldest son), no longer existed, had disappeared, were never to be mentioned. Kim Jong-nam is now 38.

    Kim Yong-seung's story provides a remarkable insight into the life of Kim Jong-il, who even then, so many years ago, was plotting to dispose of Song Hae-rim in favor of his third consort, Ko Young-hee, a dancer and mother of sons number two and three - the latter the heir-apparent, Kim Jong-un, still in his 20s.  "They wanted to wipe out the record for the sake of the succession issue," said Kim Yong-seung, but could Song have come to her rescue when she heard she was in prison? 

    "She was a kind and good person," said Kim Yong-seung. "She never knew what happened to me. She was isolated in house number five, for members of Kim Jong-il's family. She was in her own prison." The tragic tale ended when Song died in Moscow in 2002, a year after Kim Yong-seung, having been freed from Yodok, had escaped to China. From there, Yong-seung made her way with the aid of missionaries to Vietnam and eventually started a new life in South Korea. As for Ko Young-hee, she died of breast cancer two years later. 

The pain of existence in Yodok - even the "revolutionization" unit from which release is possible - never goes away.  "The worst nightmare that haunts me is first of all hunger," said Jung Gyoung-il, secretary general of the Democracy Network Against North Korean Gulag. "They give us 200 grams of corn a day and hard labor. A lot of people die - 80% of the deaths are due to malnutrition."  Jung spent three years in Yodok on a charge of spying while working for a state trading corporation that did business with China and fled to China 12 days after his release in 2003. Since getting to South Korea, he said, "I cannot sleep without drinking" and "I am taking psychological treatment because of insomnia and drinking".
Kim Tae-jin feels a different pain. "It was 20 years ago in 1992 that I was released," he said. "I still feel the pain, a sore in my back, when I sit on a metal chair. In the subway, I cannot stand the wind from the fan." And he also suffers from agoraphobia, the fear of meeting people. "I have nightmares about it in the middle of the night," he said. "I have to struggle to get up in the morning. It's a psychological problem I have to deal with."

Πέμπτη 14 Μαΐου 2015

W. H. Auden (1907-1975)



Επίγραμμα σ’ ένα τύραννο

Αναζητούσε μια κάποια τελειότητα
και οι στίχοι του διαβάζονταν μ’ ευκολία.
Γνώριζε περίφημα την ανθρώπινη τρέλα
και παθιάζονταν για στρατούς και για στόλους.
Σαν γελούσε, σεβάσμιοι συγκλητικοί ξεκαρδίζονταν
και όταν έκλαιγε, παιδιά πέθαιναν στους δρόμους.

Vaclav Havel: The ethos of resistance


Βάτσλαβ Χάβελ: Το ήθος της αντίστασης
Νίκος Χειλάς , Το Βημα, 19/12/2011, 12:36 


Ο θάνατος είναι τυφλός, αμερόληπτος, κτυπά δικαίους και αδίκους. Τα παράπονα δεν λείπουν ωστόσο όταν παίρνει τους τελευταίους. Όπως τον Βάτσλαβ Χάβελ, που απεβίωσε το πρωί της Κυριακής. «Πήρε τον λάθος άνθρωπο» έγραψε τσέχικη εφημερίδα. «Ήταν από τους λίγους δικαίους που είχαν μείνει».  Σπάνιο είδος ήταν ο Χάβελ ήδη από τα νιάτα του: Πρώτα «επαναστατημένος νέος», ύστερα αντικομφορμιστής συγγραφέας, κατόπιν πολιτικά «αντιφρονών». Έτσι έμεινε μέχρι και την πτώση του καθεστώτος του υπαρκτού σοσιαλισμού, το 1989.  Ύστερα βέβαια, η εικόνα του αντικομφορμιστή άρχισε να ξεφτίζει - για να μετατραπεί με τον καιρό σε σκέτη καρικατούρα.

Ο Χάβελ πήρε τότε το όνομα, το «πρόσωπο της Τσεχοσλοβακίας». Και όχι άδικα. Κανείς άλλος δεν προσωποποιούσε όπως αυτός τη «βελούδινη επανάσταση» του 1989. Κανείς άλλος δεν υπόφερε τόσο στωϊκά τις κακουχίες και τις φυλακίσεις την περίοδο 1977-89. Και κανείς άλλος επίσης δεν ήταν τόσο αγαπητός στους συμπατριώτες του, όσο εκείνος.  «Σε έκλεισαν σε ένα κλουβί, σε φυλάκισαν Βατσλάκι Χάβελ» τραγουδούσαν τα εξεγερμένα πλήθη στην κεντρική πλατεία της Πράγας Βέντσελ. Αμέσως μετά ακολουθούσε το σύνθημα: «Ο Χάβελ στον πύργο» (σ.σ.: το προεδρικό μέγαρο) - κάτι που έγινε πραγματικότητα στις αρχές του 1990 με την εκλογή του σε πρόεδρο της Τσεχοσλοβακίας.

 Ο Χάβελ ήταν «απολιτικός» πολιτικός, και πάντως όχι επαγγελματίας του κλάδου. Χωρίς να είναι ηθικολόγος, έβαζε πάνω από όλα την ηθική - σε πολιτική, οικονομία, κοινωνία, ατομική ζωή. Αυτό ήταν ίσως που του επέτρεψε να επιβιώσει τα χρόνια της «γραφειοκρατικής χολέρας». Και αυτό ήταν επίσης που του επέφερε τον τιμητικό τίτλο του μοντέρνου «Σωκράτη».

 Πρακτική ηθική, που μπορούσε να εφαρμόσει πολύ πιο εύκολα, όταν ήταν στην αντιπολίτευση. Αυτή εκφραζόταν τόσο μέσα από θεατρικά έργα, που είχαν στο επίκεντρο το «Παραλογιστάν» - το «σοσιαλιστικό» κράτος του παράλογου - και ως εκ τούτου κατατάσσονταν δικαίως στο θέατρο του παράλογου. Όσο και μέσα από τα δοκίμιά του, που είχαν ως αντικείμενο, δίπλα στις κρατικές Αρχές, και τον κομφορμισμό των συμπολιτών του.

 Η βάση της ηθικής του ήταν η αλήθεια. Αυτή που είχε εξαφανιστεί από προσώπου γης στα χρόνια του υπαρκτού σοσιαλισμού. Στο δοκίμιό του «Προσπάθεια, να ζήσουμε μέσα στην αλήθεια» αναλύει, ότι η εξαφάνιση αυτή δεν οφείλεται μόνο στην κρατική καταπίεση, αλλά και στην ενδοτικότητα των συνοδοιπόρων, οι οποίοι λένε εθελούσια «ναι» στην ταπείνωση, όσο αυτή δεν είναι βάναυση. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα γι αυτό:

 «Ο διευθυντής ενός μανάβικου έβαλε στη βιτρίνα του μαγαζιού, ανάμεσα στα κρεμμύδια και τα καρότα, ένα πανό με την επιγραφή „Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε!“. Γιατί το έκανε άραγε; Τι ήθελε να μας πει με αυτό; Είναι πραγματικά ο ίδιος τόσο ενθουσιασμένος με την ιδέα της ένωσης των προλετάριων όλων των χωρών; Το κάνει μήπως, επειδή δεν μπορεί να πράξει διαφορετικά, αν θέλει να επιβιώσει; Αν πάντως διέταζε κανείς το μανάβη, να βάλει στη βιτρίνα το σύνθημα „Φοβάμαι και γι αυτό είμαι πειθήνιος χωρίς όρους“, μάλλον θα αρνιόταν να εκθέσει δημόσια ένα τόσο ρητό μήνυμα του εξευτελισμού του».

Όταν έγινε ωστόσο ο ίδιος εξουσία, τα πράγματα άλλαξαν. Ο Χάβελ επέλεξε ως πρότυπο τη Δύση. Αυτό εδραίωσε το σύστημα των πολιτικών και ατομικών ελευθεριών. Από την άλλη στρατολόγησε συνεργάτες, οι οποίοι επιδίωκαν μια επιστροφή στην καπιταλιστική «άγρια Δύση». Παράδειγμα, ο πρώτος υπουργός οικονομικών και νυν πρόεδρος της χώρας Βάτσλαβ Κλάους, ο οποίος ήδη το 1989 καμάρωνε στο φουαγιέ του θεάτρου «Laterna Magica» (όπου έδιναν τις συνεντεύξεις τους οι αντιφρονούντες) ότι είναι πιο ακραίος θιασώτης της ελεύθερης αγοράς από την τότε βρετανίδα πρωθυπουργό Μάργκαρετ Θάτσερ.

 Το υπόλοιπο ήταν πούρα παλινόρθωση: Τα ιστορικά παλάτια και τεράστιες εκτάσεις γης επιστράφηκαν στους αριστοκράτες πρώην κατόχους τους, η κρατική περιουσία ιδιωτικοποιήθηκε πλήρως, η Τσεχοσλοβακία, ή μάλλον η Τσεχία, που χωρίστηκε το 1993 από την Σλοβακία, προσχώρησε στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η εξαγγελία του - στον πρώτο λόγο του μετά την εκλογή του σε πρόεδρο - :«Θέλουμε να φτιάξουμε ένα κράτος του πνεύματος», παράμεινε φραστική φούσκα.

 Ο Χάβελ ίσως να μην ήξερε ότι η ηθική, ως προκαπιταλιστική επινόηση, λειτουργεί στον καπιταλισμό όχι ως οργανικό στοιχείο του, αλλά ως στρατηγική επιβίωσης φερμένη «απ΄ έξω», ως σανίδα σωτηρίας σε ένα εντελώς αμοραλιστικό σύστημα.

 Αλλά και να το ήξερε, δεν θα τον βοηθούσε πολύ. Η αδιάκοπη προσπάθειά του να δώσει μια ηθική διάσταση στις ενέργειες του, προσέκρουε συνεχώς στην πραγματικότητα.

 Αυτό αποτυπώθηκε κατά τον πιο μακάβριο τρόπο στην υποστήριξη που έδωσε στην αεροπορική εισβολή κατά της Γιουγκοσλαβίας και στους δύο πολέμους στο Ιράκ, αλλά και στην επιλογή των προσωπικών του φίλων, στους οποίους συγκαταλέγονταν οι δυο αμερικανοί πρόεδροι Τζωρτζ Μπους - πατέρας και γιος.

 Στο τέλος, μην μπορώντας να συμβάλει με πρακτικές προτάσεις στην επίλυση των πολιτικών προβλημάτων, κατέληξε σε εκείνο που απεχθανόταν περισσότερο από όλα τα άλλα: την ηθικολογία. Το κοινό έπαψε να τον παίρνει στα σοβαρά. Κι αυτός ήταν και από τους βασικούς λόγους που δεν ξανάβαλε το 2003 υποψηφιότητα για την προεδρία.

 Αλλά και ο ίδιος είχε καταλάβει, ότι κάτι δεν πάει καλά. «Ήθελα το κράτος του πνεύματος. Και μου βγήκε ένα κράτος γεμάτο αετονύχηδες και μαφιόζους» δήλωσε κάποτε με πικρία. Η μεταμέλειά του ήρθε ωστόσο αργά, αφότου δηλαδή είχε εγκαταλείψει οριστικά την ενεργό πολιτική.

 Παρόλα αυτά, ο Χάβελ δεν έθεσε ποτέ υπό αίρεση το συνολικό του έργο. «Η κεντρική κατεύθυνσή του συνεχίζει να ισχύει» συνήθιζε να λέει.

 Αν εννοούσε με αυτό την κατάκτηση της πολιτικής ελευθερίας, δεν είχε καθόλου άδικο. Σε ότι αφορά όμως τις δυο άλλες κεντρικές αξίες της νεότερης εποχής - ως κληροδότημα της γαλλικής επανάστασης - ήτοι την ισότητα και την αδελφότητα (ή, την κοινωνική αλληλεγγύη, όπως θα λέγαμε σήμερα) έπεσε εντελώς έξω. Η Τσεχία (όπως και η Σλοβακία) δεν διαφέρουν πλέον σε τίποτα από τους άλλους κρίκους στην αλυσίδα του καπιταλιστικού «Παραλογιστάν».

 Αυτό που μένει είναι λοιπόν η στάση του την περίοδο της μετασταλινικής γραφειοκρατίας. Και μια έφεση για αλήθεια, που επιδίωξε να εφαρμόσει - με διαφορετική εκάστοτε επιτυχία - και στα δυο κοινωνικά καθεστώτα, που έτυχε να ζήσει.

 Κυρίως όμως το ήθος της αντίστασης, που δεν μπορεί να το μιμηθεί ο καθένας - κάνει όμως τουλάχιστον και στον τελευταίο μανάβη ξεκάθαρο, ποια είναι τα κάθε φορά όρια του, και πως θα μπορούσε ενδεχομένως να τα ξεπεράσει.

Τρίτη 12 Μαΐου 2015

Berlnin in "flammes"


Βερολίνο, μια πόλη με πολλά «αντάρτικα πόλης»

Νέοι που φυτεύουν ανάμεσα στα πεζοδρόμια, εμπρησμοί που δηλώνουν την απέχθεια και την αντίδρασή στον καπιταλιστικό τρόπο ζωής.

27 Iουλίου 2011 www.kathimerini.gr με πληροφορίες από BBC

Το σύγχρονο Βερολίνο μπορεί να είναι ένα μέρος με αναπτυξιακή προοπτική και να βρίσκεται σε μια σταθερή πορεία ευημερίας, ωστόσο, το ανήσυχο παρελθόν του έχει αφήσει το στίγμα του στον σημερινό χαρακτήρα της πόλης· μεταξύ άλλων, την τάση για δημιουργία εναλλακτικών σκέψεων και υλοποίηση δράσεων. Ο Petrus Akkordeon, όπως αποκαλεί τον εαυτό του, βγαίνει από τον σταθμό του μετρό στην πλατεία Potsdamer και φυτεύει ένα μικρό φυτό. Τι πιο απλό, θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς. Ο Akkordeon ανεβαίνει από τον υπόγειο σταθμό σε μια «άψυχη» πλατεία, σκάβει ανάμεσα στις ρωγμές του πεζοδρομίου και φυτεύει δενδρύλλια – μια γραμμή πρασίνου στο γκρι του γρανίτη. Η πλατεία Potzdamer απέχει πολύ από αυτό που ήταν κάποτε, η παλλόμενη καρδιά του Βερολίνου, το κέντρο της κοινωνικής γοητείας των πεφωτισμένων αλλά και των λιγότερο μορφωμένων, ένας κόμβος των παλαιών καφενείων. Σήμερα, βέβαια τα πράγματα έχουν αλλάξει. Έπειτα από την καταστροφή που υπέστη κατά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και την αναπροσαρμογή της μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989, η πλατεία απηχεί την κατασκευαστική συνείδηση που αναπτύσσεται σε κάθε μεγαλούπολη του Δυτικού κόσμου. Με το επιβλητικό κτίριο της Sony να «δίνει το ρυθμό», θαρρεί κανείς ότι ένα νέο είδος απομόνωσης αναδεικνύεται. Μέχρι βέβαια την άφιξη του Petrus, ενός αντάρτη – κηπουρού μέσα στην πόλη. «Όλα είναι γκρι. Καθόλου λουλούδια, δέντρα. Αν φυτέψεις ένα φυτό, αλλάζει όλο το μέρος», σχολιάζει και συνεχίζει: «Για λίγα δευτερόλεπτα, η πλατεία ομορφαίνει. Οι άνθρωποι βλέπουν αυτά τα λουλούδια και αισθάνονται για λίγο πιο όμορφα. Είναι ένας τρελός εκεί που φυτεύει», λέει αναφερόμενος στον εαυτό του. Ο Petrus μπορεί βέβαια να είναι τρελός αλλά με τον «καλύτερο» δυνατό τρόπο. Μπορεί να κάνει το δικό του αντάρτικο πόλης αλλά με τον πιο ευγενικό τρόπο. Στην άλλη άκρη της πόλης, υπάρχει μια αντι-κυρίαρχη κουλτούρα ή αναρχική, όπως θεωρούν ορισμένοι. Εκεί τα πράγματα φαίνεται να παίρνουν άλλες διαστάσεις. Η αστυνομία λέει ότι το πρώτο μισό του χρόνου υπήρξαν 77 εμπρηστικές προσπάθειες με φανερά πολιτικά κίνητρα· περίπου δύο πολυτελή αμάξια την εβδομάδα γίνονται στόχος εμπρησμού. Την ίδια στιγμή, αρκετές τράπεζες και σούπερ-μάρκετ βρίσκουν τα τζάμια τους σπασμένα. Μόλις τον Μάιο, μια ομάδα έκανε σαμποτάζ στο σιδηρόδρομο της πόλης με τον να κόψει κάποια καλώδια σηματοδότησης. Κανένας δεν συνελήφθη αν και υπήρχε ένα σχετικό σημείωμα που ενδεχομένως αναλάμβανε την ευθύνη. «Το Βερολίνο είναι η πρωτεύουσα μίας χώρας που βρίσκεται στην κορυφή των εξαγωγών οπλικών συστημάτων. Χτυπάμε ενάντια σ’ αυτήν την βλαβερή και φονική πραγματικότητα. Κάτι πρέπει να αλλάξει. Ριζικά». Κάπως έτσι συγκροτείται το εύρος του αντάρτικου στο σημερινό Βερολίνο. Και γι’ αυτό υπάρχουν ορισμένες εξηγήσεις. Αρχικά, το δυτικό Βερολίνο προσέλκυε ριζοσπαστικά στοιχεία διότι όσοι έφταναν εκεί είχανα απαλλαχθεί από τη στρατιωτική τους θητεία. Εκεί δημιουργήθηκε η βάση για την φράξια του Κόκκινου Στρατού, τα «πιστεύω» του οποίου δομήθηκαν πάνω στο θυμό εναντίον των γονέων, της προηγούμενης γενιάς και μετεξελίχθηκαν στον βίαιο θυμό της μεταπολεμικής Γερμανίας. Βέβαια, οι συζητήσεις και τα επιχειρήματα των θεωρητικών της Αριστεράς εκείνο τον καιρό, τοποθετούσαν τη Δυτική Γερμανία σε μια ακραία μορφή καπιταλιστικού μορφώματος ή ακόμα και ως συνέχεια του ναζιστικού κράτους.

Κυριακή 10 Μαΐου 2015

Corriere della Sera: Corea del Nord, in una scuola elementare del dittatore Kim


Corriere della Sera / FOTO
Bambini e bambine durante una lezione di musica nella scuola «Children’s Palace» di Pyongyang. Il fotografo della Ap Wong-Maye-E ha documentato le attività dei ragazzini dell’istituto della capitale nordcoreana. La scuola è frequentata da bambini particolarmente bravi e spesso è visitata dai turisti durante i loro viaggi in Corea del Nord (Ap)
http://www.corriere.it/foto-gallery/esteri/15_maggio_10/corea-nord-una-scuola-elementare-dittatore-kim-52aedd2c-f712-11e4-bdc6-f010dce69e19.shtml

Παρασκευή 8 Μαΐου 2015

Umberto Eco: Νecessity of the enemy


Γιατί είναι αναγκαίος ο εχθρός...

Ντόρα Mακρή,  Η Καθημερινή 11-12-11

O Ουμπέρτο Εκο δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Θεωρητικός της σημειολογίας, ρηξικέλευθος ερευνητής, ευρυμαθής στοχαστής και δοκιμιογράφος, ο Εκο έγινε ευρύτερα γνωστός και εκτός ακαδημαϊκής κοινότητας με τη χωρίς προηγούμενο εκδοτική επιτυχία του μυθιστορήματός του «Το όνομα του ρόδου» (1980). Για το νέο του βιβλίο, ο 79χρονος σήμερα Εκο επιλέγει μια σειρά δοκιμίων που γράφτηκαν την τελευταία δεκαετία και τα οποία -πέραν των διαφορών τους σε περιεχόμενο και συγγραφική πρόθεση- φέρουν όλα την προσωπική σφραγίδα της ιδιαίτερης γραφής του δημιουργού τους. Κεντρική θέση στο έργο κατέχει το πρώτο από τα κείμενα που δίνει και τον τίτλο στη συλλογή.

Στο «Κατασκευάζοντας τον εχθρό», ο Εκο περιγράφει την αναγκαιότητα της ύπαρξης του εχθρού, προκειμένου να ορίσουμε την ταυτότητα μας αλλά και να επιβεβαιώσουμε το σύστημα αξιών μας. Με μια σειρά εμβριθείς αναφορές στην Ιστορία (Εβραίο, αιρετικό, μάγισσα, λεπρό, μαύρο και πιο πρόσφατα τον μετανάστη), ο Ιταλός συγγραφέας επαναφέρει στο προσκήνιο την προβληματική της ετερότητας, αναζητώντας στις πολλαπλές της όψεις μια σημειολογική ερμηνεία.

Η διαδικασία αυτή της παραγωγής του εχθρού και η δαιμονοποίησή του είναι άλλωστε το αντικείμενο μυθιστορηματικής αφήγησης στο «Κοιμητήριο της Πράγας» (Ψυχογιός, 2011). Στο πρόσφατο αυτό μυθιστόρημα του Εκο, ο κεντρικός αφηγητής επινοεί τον απόλυτο εχθρό στο πρόσωπο του Εβραίου, κατασκευάζοντας ιστορίες που τίθενται στην υπηρεσία του αντισημιτισμού, μεταξύ των οποίων και έγγραφα που περιγράφουν ένα διεθνές σιωνιστικό σχέδιο κατάκτησης του κόσμου, γνωστά ως «Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών». Είναι τόσο πειστικός ο Εκο στην αναπαράσταση του αντισημιτικού ντελίριου, που διακατέχει τον ήρωά του, καθώς και στη χαρτογράφηση των δολοπλοκιών, των συνωμοτικών και άλλων εγκληματικών ενεργειών που εκείνος αποδίδει στους Εβραίους, που κατηγορήθηκε για αντισημιτισμό ακόμη και από την καθολική Εκκλησία. Ωστόσο, το ερώτημα που κατατρύχει τον ήρωα-αφηγητή είναι: «Ποιος είμαι»; Η απάντηση, επιμένει ο Εκο τόσο στο δοκιμιακό όσο και το μυθιστορηματικό του έργο, περνά μέσα από την επινόηση του εχθρού. Είτε λέγεται Εβραίος είτε τσιγγάνος, είτε γυναίκα, ο εχθρός είναι αναγκαίος για την ενδυνάμωση της ατομικής και εθνικής ταυτότητας. Ετσι στη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας είναι πολλές εκείνες οι ιδεολογίες που δημιούργησαν τεχνητές εχθρικές απειλές ώστε να επιτυγχάνεται η εθνική, κοινωνική και θρησκευτική συνοχή και να χειραγωγείται ο φόβος προς κάθε τι το άλλο, το διαφορετικό.

Ο προβληματισμός του Εκο δεν περιορίζεται στην ανάγνωση και ερμηνεία της σημειολογίας της ετερότητας. Μέσα από ένα προσωπικό ύφος δοκιμιακής γραφής που το χαρακτηρίζουν η αγάπη της λίστας, η ακραία διακειμενικότητα και το χιούμορ, ο Εκο συμπληρώνει αυτά τα «περιστασιακά κείμενα», όπως τα ονομάζει, με τις σκέψεις του γύρω από διάφορες, ετερόκλητες θεματικές ενότητες, όπως τα βιοηθικά ζητήματα γύρω από την άμβλωση, τη σύνδεση της ουτοπικής σκέψης με άγνωστα και χαμένα νησιά κ. ά.  Ανάμεσα στα «περιστασιακά κείμενα» υπάρχει το «Gruppo 63, σαράντα χρόνια μετά», όπου ο Εκο καταγράφει διεξοδικά τα πρόσωπα, τα έντυπα και τις τάσεις του σημαντικότερου μεταπολεμικού κινήματος στα ιταλικά γράμματα, του Gruppo 63, του οποίου υπήρξε συνιδρυτής. Σύμφωνα με τον Εκο, το 1969, το κίνημα απέτυχε να συνδέσει την καλλιτεχνική πρωτοπορία με την επαναστατική πράξη και την πολιτική ανατροπή, πράγμα που οδήγησε στην «αυτοκτονία» του. Οπως φαίνεται στο μεταγενέστερο έργο του αλλά και στην ενασχόληση του με τη θεωρία των σημείων, ο ίδιος ο Εκο αποστασιοποιείται από την πολιτική λειτουργία της τέχνης, αναγνωρίζοντας την αυτονομία του καλλιτεχνικού πεδίου. Ισως γι’ αυτό, τόσο το μυθιστορηματικό όσο και το δοκιμιακό του έργο προσφέρει -παράλληλα με την πολύπλευρη γνώση- και βαθιά αισθητική απόλαυση.

Τετάρτη 6 Μαΐου 2015

South Korean N.Y.U. Student Held by North Says He Wanted to Make a Point


CHOE SANG-HUN, “South Korean N.Y.U. Student Held by North Says He Wanted to Make a Point”,  New York Times: May 5, 2015

SEOUL, South Korea — A South Korean student at New York University who is being held by North Korea said in an interview broadcast on Tuesday that he had entered the reclusive country intending to be arrested, and that he had hoped to bring about better relations between the two Koreas by doing so.

The student, Joo Won-moon, told CNN he had thought that by entering North Korea, “some great event could happen and hopefully that event could have a good effect on the relations” between the North and South. Mr. Joo, 21, who acknowledged entering the country illegally, said he was uncertain what the nature of that “great event” would be.

Mr. Joo, who smiled and seemed at ease, said he was being treated well in detention. The interview was conducted at a hotel in Pyongyang, the North Korean capital, according to CNN.

Whether Mr. Joo was speaking freely could not be determined. Though CNN said in an article on its website that North Korean government representatives had arranged the interview, the article did not specify whether representatives were present while it was conducted, as they have been during interviews with other detainees in Pyongyang by foreign news organizations.

North Korea announced on Saturday that Mr. Joo had been arrested on April 22 while illegally entering the country from China. It said Mr. Joo had admitted to violating North Korean law, but it did not specify what charges he might face.

Mr. Joo, a South Korean citizen, has permanent resident status in the United States. He told CNN that he had taken a semester off from college to travel across the United States, and that he had entered North Korea after an unsuccessful attempt to find work in California.

“Once the thought of entering the D.P.R.K. seeped into my mind, I couldn’t really escape it,” he said, using an acronym for the Democratic People’s Republic of Korea, the North’s formal name.

“I guess I constantly thought about it,” Mr. Joo said. “I thought that as an American permanent resident and South Korean citizen that my entrance could have some good effect.”

Mr. Joo said he had not spoken to his parents, or to representatives of the South Korean or American governments. “Of course, I understand my parents and my loved ones are worrying a lot about me,” he said. “But I would like to say that I’m well and there’s no need to worry because the people here have treated me with the best of humanitarian treatment.”

In the past, North Korea has allowed foreign news organizations to interview those American detainees who have said they were being treated well and have asked the United States government to talk to Pyongyang to seek their release.

North Korea, which has no diplomatic ties with the United States, wants Washington to engage in dialogue over its nuclear weapons programs and negotiate a peace treaty to formally end the Korean War, which was halted with a truce in 1953.

South Korea has called for the return of Mr. Joo, as well as two South Korean men being held in the North on espionage charges. CNN interviewed those two detainees, Kim Guk-gi and Choe Chun-gil, on Sunday, with North Korean minders present. The two men said they were guilty of the charges against them. South Korea’s intelligence agency has denied that Mr. Kim and Mr. Choe were spies.

Δευτέρα 4 Μαΐου 2015

Post-communist Bulgaria


«Αν ξυπνούσε ο Ζίβκοφ»...

 Ρουμελιώτη Ανδρέα,  Ελευθεροτυπία  20/02/2007

 

....θα 'λεγε: «ΟΚ, νο πρόμπλεμ! Ολα όπως τα άφησα παραμένουν. Οι δικοί μας άνθρωποι είναι ακόμη στα πράγματα». Ο «δικός μας άνθρωπος» έχει εκκενώσει για πάρτη μας το πολυτελές εστιατόριό του στη Σόφια για να δειπνήσουμε πριβέ με συντροφιά εκπάγλου ωραιότητος τοπ μόντελ που είχε την ευγενή καλοσύνη να μας παραχωρήσει... Για συνοδεία εννοείται, διότι στα 40 φεύγα μας δεν κάνουμε πλέον σεξ χωρίς συναίσθημα. ΑΣΗΜΕΝΙΑ μαχαιροπίρουνα, κρυστάλλινα ποτήρια Βοημίας, πούρα Αβάνας, πανάκριβες σαμπάνιες γαλλικές. Εξι σερβιτόροι σταντ μπάι πάνω από το τραπέζι: να σου γεμίσουν σαμπάνια το ποτήρι, να σου ανάψουν το πούρο που κοντεύει να σβήσει.

«ΣΤΗ Βουλγαρία κάνουν κουμάντο οι γόνοι των στελεχών του πολιτμπιρό απ' την εποχή του Ζίβκοφ. Κάποιοι από αυτούς το 1985, όταν κατέρρεε το καθεστώς, "σήκωσαν" από τα κρατικά ταμεία 10 δισ. δολάρια. Μ' αυτή τη μαγιά κάνουν κουμάντο και μπίζνες σήμερα τα παιδιά τους...».

«Η οικογένειά μου ήταν πολύ πλούσια πριν τους κομουνιστές», συνεχίζει ο... «άνθρωπός μας», «η αλήθεια είναι πως τα βρήκαν μαζί τους, συνεργάστηκαν. Το ίδιο κάνω κι εγώ στις κατασκευές, στα μαγαζιά, στις γυναίκες· αναγκάζομαι να συμμαχήσω με δαύτους, αν και τους σιχαίνομαι».

Ο «άνθρωπός μας» είναι 40 και κάτι, κοντούλης με γυαλιά. Το όλο παρουσιαστικό και η συμπεριφορά του σε ξεγελούν. Δείχνει καλόκαρδος, σχεδόν αφελής, φιλόξενος και με τις γυναίκες -που τον... περιβάλλουν- ιπποτικός. Μιλάει μαζί μας για όλα ανοιχτά: «Δημοσιογράφοι; Αρα... δικοί μας άνθρωποι!». Αντε τώρα να μιλήσεις...

ΤΟΝ γνωρίσαμε στο πριβέ αποκριάτικο πάρτι που έγινε την Κυριακή σε μια αποθήκη έξω από τη Σόφια. Αυτό που σας έγραφα την Παρασκευή το διοργανώνει κάθε χρόνο σε άλλη χώρα ο φίλος του Στέλιου (του Μπρατσώλη), ένας εκκεντρικός Αυστριακός κροίσος, κόμης στην καταγωγή, τον οποίο είχε γνωρίσει πριν χρόνια στην Αβάνα. Πέρσι έγινε στο Μπουένος Αϊρες, στην Αργεντινή. Του χρόνου κάπου στο Μαρόκο.

ΟΙ ανά τον κόσμο προσκεκλημένοι του κόμη αν συμμετέχουν ανελλιπώς στα πάρτι του για πέντε συναπτά έτη αποκτούν το δικαίωμα να προτείνουν ακόμη δύο συμμετοχές. Ετσι, από σπόντα, βρεθήκαμε στην πρωτεύουσα της Βουλγαρίας μαζί με ακόμη έναν εκλεκτό του συνάδελφο, ο οποίος «μεταμφιέζεται» μια ζωή.

ΜΙΑ σκούρα μπλε «Μπουγκάτι» μάς παραλαμβάνει από το «Seraton», πίσω ακολουθεί μια παλιά 200άρα «Μερσεντές», η οποία παρέλαβε δύο Γαλλιδούλες κι έναν Αμερικανό. Μας ξεφορτώνουν σε ένα βεστιάριο. Το θέμα του μασκέ πάρτι είναι «Πριν και μετά». Ντυνόμαστε Τσιτσιλιάνοι μαφιόζοι. Φτυστοί!

Η «Μπουγκάτι» τρέχει με διακόσια. Βγαίνουμε έξω από τη Σόφια σε χωματόδρομο ανάμεσα σε χωράφια. Σταματάμε μπροστά από μια ολοφώτιστη αποθήκη. Δεκάδες πολυτελή αυτοκίνητα παρκαρισμένα. Ο Στέλιος μάς γνωρίζει στον κόμη: «Νάις του μιτ γιου».

ΜΕ καλυμμένα τα πρόσωπα οι αλφαδιασμένες δίμετρες συνοδοί. Προσκεκλημένοι του κόμη απ' όλον τον κόσμο. Εκκεντρικοί. Η σαμπάνια ρέει άφθονη, παίζει μια νεοϋορκέζικη ροκ μπάντα μεθυστική μουσική. Χορεύουν, φιλιούνται, γελάνε δυνατά, υπάρχει ένα κλίμα ευθυμίας, χλιδής και υπεροχής που σου δημιουργεί μια αίσθηση αποικιακής κυριαρχίας. Σε μια χώρα φτωχή και αμήχανη.

ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ, μας λένε, είναι οι προσκεκλημένοι από τη νέα βουλγαρική μπουρζουαζία. Κάποιοι αξιωματούχοι-κλειδιά, μπίζνεσμαν· ανάμεσά τους και δύο Ελληνες. Και ο... «άνθρωπός μας» φυσικά...
Ο κόμης κάνει ένα νεύμα, ο «άνθρωπός μας» πλησιάζει και κάτι λένε στ' αφτί συνωμοτικά. Μας συστήνεται: «Ολη η Βουλγαρία δική σας». Σε δυο λεπτά έχουμε συντροφιά. Μου συστήνεται: «Μις Ουκρανία, το δύο χιλιάδες τόσο». Αν τη δεις, πείθεσαι πως λέει αλήθεια.

ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΙ γυρίζουμε με την «Μπουγκάτι» στο ξενοδοχείο. Την επομένη «ο άνθρωπός μας» έχει πριβέ ένα χλιδάτο ρεστοράν για μας. Η κατάληξη είναι, φυσικά, στην «Κλεοπάτρα». Είμαστε εκλεκτοί προσκεκλημένοι του κόμη και δείχνει διατεθειμένος να κάνει τα πάντα για να μας ευχαριστήσει...

Κυριακή 3 Μαΐου 2015

Sigurimi's archives


Η Αλβανία ανοίγει τα αρχεία της πρώην κομμουνιστικής μυστικής αστυνομίας

 
Αμείλικτος μοχλός του κομμουνιστικού καθεστώτος, η μυστική αστυνομία Sigurimi έλεγχε τους Αλβανούς για περισσότερο από σαράντα πέντε χρόνια, μεταξύ 1944 και 1990. Ο νόμος αυτός επιτρέπει στους πολίτες που εκδιώχθηκαν από το κομμουνιστικό καθεστώς, στους πρώην συνεργάτες του καθεστώτος αλλά και σε κάθε ενδιαφερόμενο φορέα να έχουν πρόσβαση στα αρχεία της Sigurimi. Πενταμελής επιτροπή θα αναλάβει να εξετάσει τους φακέλους και να τους θέσει στη διάθεση των ενδιαφερόμενων. Η επιτροπή αυτή θα εκδίδει επίσης "πιστοποιητικά μη-συνεργασίας" με το κομμουνιστικό καθεστώς για τους Αλβανούς που πιθανόν να διεκδικήσουν αξιώματα στους κόλπους της κυβέρνησης ή είναι υποψήφιοι στις εκλογές. Ο νόμος ορίζει επίσης ότι τα πρώην μέλη της Sigurimi θα αποκλείονται μελλοντικά από τη δημόσια διοίκηση. Ωστόσο, ο νόμος δεν προβλέπει παρόμοιο μέτρο για τα άτομα που συνεργάστηκαν με τη μυστική αστυνομία μεταξύ 1944 και 1990. Ένας νόμος για την κάθαρση που είχε ψηφιστεί από το κοινοβούλιο το 2008, είχε απορριφθεί από το Συνταγματικό Δικαστήριο και είχε τεθεί υπό αμφισβήτηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σύμφωνα με ειδικούς, μεγάλο μέρος των αρχείων της μυστικής αστυνομίας καταστράφηκε την περίοδο 1991-1992, όταν την εξουσία είχαν ακόμη οι κομμουνιστές. Η καταστροφή των αρχείων φέρεται να συνεχίστηκε το 1997, όταν στην Αλβανία σοβούσε ένοπλη εξέγερση. Περισσότεροι από 100.000 Αλβανοί εκτελέστηκαν, φυλακίστηκαν ή στάλθηκαν σε στρατόπεδα εργασίας υπό το κομμουνιστικό καθεστώς του δικτάτορα Ενβέρ Χότζα, ο οποίος κυβέρνησε με σιδηρά πυγμή τη χώρα από το 1944 έως το 1990.

                                       Πηγή: Εφημερίδα  Δημοκρατία  01.05.2015