Marc Ferro: A symbolic moment in the fall of communism

Τσιώρου Βίκη, «Marc Ferro: Μια συμβολική στιγμή στην πτώση του κομμουνισμού»,  Ελευθεροτυπία,  14/10/2009

«Ακόμη και σήμερα έχουμε την τάση να μιλάμε για την πτώση του Τείχους του Βερολίνου σαν μια υπόθεση σχεδόν τοπική: ένα τείχος που χώρισε απότομα την πόλη στα δύο, που οι κάτοικοί της για τριάντα χρόνια έζησαν πολύ δύσκολες στιγμές, που ήταν φρικτά - και ξαφνικά επαναστάτησαν και έριξαν το τείχος και ζήτω η ελευθερία!

ΜΑΡΚ ΦΕΡΟ «Κατά την άποψή μου», λέει ο ιστορικός Μαρκ Φερό, σε συνέντευξή του από την οποία αναδημοσιεύουμε ένα μικρό μέρος, «αν η πτώση του Τείχους αναδεικνύεται σε σημαντικό γεγονός είναι γιατί συνδέεται με την πτώση του κομμουνισμού. Η 9η Νοεμβρίου υπήρξε αυτή η δυνατά συμβολική στιγμή όπου εκδηλώθηκε η χρεοκοπία του. Το να αναλύσουμε αυτό το γεγονός χωρίς να το συνδέσουμε με την κατάρρευση του σοβιετικού καθεστώτος, σημαίνει πως δεν βλέπουμε το όλο θέμα.

Αυτό το μπετονένιο τείχος είναι η ακραία υλοποίηση του σιδηρού παραπετάσματος. Από τη μεριά της Δύσης είναι το "τείχος της ντροπής", από τη μεριά των Ανατολικών είναι το "αντιφασιστικό οχυρό". Γύρω από αυτό το σύμβολο, το Βερολίνο γίνεται η υπερ-ευαίσθητη ζώνη στη σχέση Ανατολής-Δύσης από την οποία εξαρτάται ο πόλεμος ή η ειρήνη στην Ευρώπη. Ομως, παραδόξως, με την ανέγερση του Τείχους η άγνοια της Δυτικής Γερμανίας για τα θέματα της Ανατολικής δεν έπαψε να αυξάνει. Αν μελετήσουμε τα διάφορα τηλεοπτικά αρχεία και των δύο χωρών, θα ξαφνιαστούμε για το πώς αντιλαμβάνονται οι μεν τους δε.

Η Δυτική Γερμανία που ανακαλύπτει το Ανατολικό Βερολίνο στα τέλη του 1989 δεν γνωρίζει τίποτε γι' αυτό και για τους κατοίκους του. Υπάρχει ένα χάσμα άγνοιας, όπως εκείνο που δημιουργήθηκε μεταξύ της Δυτικής και της Ανατολικής Ευρώπης. Γι' αυτόν το λόγο οι τελευταίες κινηματογραφικές ταινίες, όπως το "Good Bye Lenin" και "Η Ζωή των Αλλων", θεωρήθηκαν αποκαλυπτικές ταινίες. Για πρώτη φορά σε αυτά βλέπαμε την καθημερινή ζωή στο Ανατολικό Βερολίνο».